Coraz częściej spotykamy się z ideą wprowadzenia bezwarunkowego dochodu podstawowego lub inaczej – bezwarunkowego dochodu gwarantowanego. Docelowo jest to forma świadczenia pieniężnego, który ma zapewnić każdemu obywatelowi wsparcie i spełnienie podstawowych potrzeb. Tak to wygląda w teorii, bowiem w rzeczywistości – kryje się za tym pojęciem wiele dodatkowych informacji i… kontrowersji.
Najczęściej osoby, które krytykują ten pomysł, odnoszą się do modelu państwowego dobrobytu i stanu ekonomicznego w latach 80-tych XX-wieku. To wtedy pojawiły się pierwsze teorie, jakoby problemy zachodu wynikały właśnie z nieustannego dążenia do tworzenia “krainy mlekiem i miodem płynącej”.
Zatem czym jest Bezwarunkowy Dochód Podstawowy Polska i z czym wiąże się jego wprowadzenie?
Czym jest Bezwarunkowy Dochód Podstawowy?
Bezwarunkowy Dochód Podstawowy – oznaczony skrótem BDP – jest nie tylko społecznym, ale i politycznym modelem finansowania publicznego. Zakłada on, że każdy obywatel – niezależnie od tego w jakiej sytuacji materialnej się znajduje – powinien otrzymywać od państwa jednakową, określoną kwotę, która nie jest w żaden sposób determinowana przez status społeczny czy majątkowy.
Docelowo program obrać on formę pomocy społecznej, która miałaby zapewnić jak najlepszy byt, ochraniając społeczeństwo przed ubóstwem.
Idea ta pojawiła się zwłaszcza po pandemii Covid-19 i utwierdziła swoją pozycję podczas rosnącej inflacji.
Co ciekawe – pojęcie to obowiązuje nie tylko w Polsce, ale także w innych częściach świata – np. w USA czy w Wielkiej Brytanii w latach 20-tych XX wieku. Na Alasce świadczenie to obowiązuje od 1976 roku i wynosi 2000 $.
Głównym determinantem wprowadzenia Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego była pandemia, przez którą to około 13% ludności Unii Europejskiej zaczęło borykać się z bezrobotnością. Polski rząd postanowił więc wprowadzić działania prewencyjne, które mają za zadanie odgórnie poprawić stan sytuacji majątkowej wszystkich Polaków.
Kontrowersje i korzyści
Zaraz po przedstawieniu idei dofinansowania pojawiły się pierwsze kontrowersje. Pomysł szczególnie niepokoi ekonomistów i finansistów. Ekonomiści wyliczają bowiem, że wszystkie, obecne zasiłki społeczne w Polsce kosztują kraj do 81 miliardów złotych rocznie.
To w tych wydatkach należy dopatrywać się przyczyny rosnących ceny, wyższych podatków i inflacji, która przekroczyła próg 17%. Mamy więc do czynienia z efektem kuli śnieżnej – tworzenie coraz to nowych programów socjalnych wpływa na rosnącą inflację, która staje się motywacją do tworzenia kolejnych programów socjalnych.
W przypadku Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego – według dotychczasowych wyliczeń – konieczne byłoby wyłożenie około 374 miliardów złotych rocznie. Wynosi to ponad 15% polskiego PKB za 2019 rok.
Wsparcie tego typu byłoby “golem we własną bramkę” – szybko odbiłoby się to wyższymi cenami, inflacją i coraz to większymi problemami ekonomicznymi. Wśród argumentów “przeciw” pojawia się również głos twierdzący, że kwota którą proponuje program nie pozwoli osiągnąć zamierzonych celów. Co więcej – jest nieadekwatna do wszystkich potrzeb – np. w przypadku osób niepełnosprawnych, które mają dodatkowe wydatki w postaci regularnej rehabilitacji.
Wśród zalet i szans podkreśla się natomiast, że program ma zapewnić podstawową pomoc w utrzymaniu każdego obywatela – a tym samym ma zminimalizować dotychczasowe trudności utrzymaniu ciągłości finansowej czy spłaceniu zobowiązań. Docelowo więc świadczenie ma zminimalizować nierówności ekonomiczną w Polsce.
Bezwarunkowy Dochód Podstawowy jak dostać?
W tym momencie nie ma jeszcze decyzji co do samego rozwiązania i sposobu świadczenia takiej pomocy.
Eksperci wskazują, że najprawdopodobniej pierwszym krokiem będzie wprowadzenie programu wyłącznie w najbiedniejszych regionach, a dopiero potem – w pozostałych województwach.
Zatem, Bezwarunkowy Dochód Podstawowy od kiedy w Polsce? Na ten moment nie zapowiedziano jednogłośnie premiery pierwszych, wypłacanych świadczeń i przyjmowanych wniosków.
Docelowo jednak ma być to świadczenie:
- powszechnie – czyli ma przysługiwać wszystkim obywatelom,
- indywidualne – tj. skierowane wyłącznie do jednostek, a nie do gospodarstw domowych,
- regularne – czyli wypłacane co miesiąc.
Bezwarunkowy Dochód Podstawowy Polska ile wynosi?
Docelowo Bezwarunkowy Dochód Podstawowy w naszym kraju wynieść ma 1300 zł. Kwota ta uzasadniona jest faktem, iż jest to wystarczający dochód, który zapewni realizację podstawowych potrzeb. Co ciekawe – jeszcze w 2021 roku ekonomiści wskazywali, że będzie to kwota 1200 zł.
Bezwarunkowy Dochód Podstawowy kto dostanie?
Docelowo – idea świadczenia bazuje na tym, że to wypłacane będzie każdemu obywatelowi – niezależnie od tego czy jest osobą pracującą i jaki ma miesięczny dochód. Jak sama nazwa wskazuje – jest to świadczenie bezwarunkowe – czyli, aby je otrzymać nie musisz spełniać żadnych warunków.
Docelowo kwota ta ma przysługiwać wszystkim obywatelom lub mieszkańcom danego terytorium – w tym przypadku na terytorium Polski, którzy wypełnią Bezwarunkowy Dochód Podstawowy wniosek.
[1]Sławomir Mentzen: Sanacja plus. Toruń: 2018, s. 35. ISBN 978-83-950983-0-7.
Brak komentarzy!